Hoe kun je helpen als organisatie of kerk

Toolkit

De kerk is bij uitstek de plek waar mensen opgebouwd, toegerust en bemoedigd worden. God geeft betekenis aan het leven in zowel vreugde als in verdriet. 

Maar wat als je niet in staat bent om nog vreugde, nog verdriet te ervaren. Waar je stemming een continue negatieve toestand is, die bepalend is in hoe je jezelf ziet en de wereld rondom ervaart?

De geestkracht van een mens houdt hem staande in zijn zwakte, maar als zijn geestkracht gebroken is, hoe kan een mens dan verder? (Spreuken 18:14)

Laten we als Gemeenten er zijn voor jongeren die niet verder kunnen omdat hun leven nu té diep is. Laten we hen een bewogen hart bieden en zicht geven op de hoop die er is in Hem.     

Wat te doen als een jongere kwetsbaar durft te zijn om kenbaar te maken dat het worstelt met deze stemming.

Allereerst is het belangrijk om je te verdiepen in deze problematiek. Bekijk filmpjes die uitleg geven over wat het betekent om je down of depressief te voelen. De inzichten geven je tools.   

In het gesprek met jongeren die zich niet okay voelen is het goed om:

1. Ze te ontmoeten waar ze met hun hart zitten.
   
   In de ontmoeting zit al een ont-spanning van de continue aanwezigheid van de sombere stemming.
   
   Zie ze aan. Letterlijk in de ogen kijken. Zoals Jezus deed met Zacheüs. Hij zag hem aan. Niet naar iemand kijken, maar hem echt zien in zijn nood, de eenzaamheid, het lijden.   
   
   
2. Luister om te begrijpen, niet om erop te reageren. Medeleven verwoordt de situatie en gevoelens van de ander. Hoe het je eigen hart raakt toont zich in de ontferming en in de verbondenheid met de jongere in nood. 
   
   
3. Bemerk in het gesprek iemands geestkracht op. Kan het nog reflecteren op zichzelf of niet? Is het verslagen, is er wanhoop, geen levenslust?
   
   Reik een jongere die nog geestkracht heeft, inzichten aan in de gedachten die het gedeeld heeft. Reflecteer en geef het ruimte en tijd om zelf tot ontdekkingen te komen. Vul het niet voor ze in.
   
   Een jongere, wiens leven wanhopig en uitzichtloos is, heeft het nodig dát er zorg komt die hem zicht geven op hoop. Zoals de vier mannen deden die een verlamde man, door het dak, brachten aan de voeten van Jezus Op het geloof van die mannen handelde Jezus. (Mark 2:3). Hoe bemoedigend is dat! Zicht op hoop begint al met de bereidheid de jongere te willen dragen in het lijden. Niet aan zijn lot overlaten, maar er zo zijn dat het ’t Gods hart ontmoet en daarin hoop vindt. 
   
   
4. Depressie en ‘down’ zijn hebben ook neurologische en fysiologische aspecten. Ons brein heeft een voorkeur voor plezier en genot. Niet voor pijn en lijden. Ons gedrag is daar ook naar. We vermijden het liefst pijn of willen dat het stopt. Als je niet weet hoe of het stopt maar niet, wordt het een langgerekt hopen, dat maakt het hart ziek. (Spr.13:12). Soms kent het lijden een definitieve werkelijkheid. Dan nóg is er hoop. Want zelfs al is het een ‘dal van diepe duisternis’, Zijn stok en Zijn staf die bieden vertroosting, hoop. Hij is erbij! (Ps.23)
   
   De disbalans van stofjes in het hoofd kunnen eventueel met medicatie behandeld worden. Soms is er meer nodig voor het herstel. Het betrekken van ouders en andere zorglijnen zijn dan belangrijke stappen.
   
   
5. Sommige mensen zijn met name in de wintermaanden (november tot maart) somberder in hun hoofd. Dan is het seizoensgebonden. Check dat. Het toevoegen van meer UV licht thuis (lamp of zon), meer naar buiten gaan kan soms al dé oplossing zijn. 
   
   
6. Het vergt veel moed om als jongere aan te kloppen. Het vraagt nog meer moed om als Gemeente naast ze te staan. Samen een weg te bewandelen van herstel en van hoop. Beweeg je niet weg van ze, maar juist naar ze toe. Wees praktisch. Bedenk leuke dingen als elke dag een bemoedigend of grappig appje sturen, naar buiten gaan, uitnodigen om te komen drinken of eten. Bouw herinneringen van vreugde en dankbaarheid op. Blijf ernaast staan ook al moet je er zelfs een dak voor open breken.
   
   Uiteraard is de jongere in gebed ingebed.  
   
   

Wat NIET te doen als een jongere kwetsbaar durft te zijn om kenbaar te maken dat het worstelt met deze stemming

1. Wanneer iemand niet lekker in zijn vel zit, vertaalt dat zich ook in hoe het praat. Zacht, ingetogen, neergeslagen. Ga daar niet in mee. Wees gewoon jezelf. 
2. Er hoeft niet altijd gereageerd te worden op wat er gezegd wordt. Weeg woorden zorgvuldig. Zeg geen dingen die angst inboezemen of het opbouwen van de hoop en vertrouwen in God verhinderen. 
3. Ga niet vergelijken met anderen. Breng geen eigen lijden en manier van dealen ermee in het gesprek, zodat de focus ligt bij de eigen nood.   
4. Vaak zijn het jongeren die niet weten hoe ze weer lekker in hun vel kunnen komen. Ze missen de energie. Een hele serie oplossingen aanbieden met doe dit en doe dat, helpt hen niet.
5. Afspraken maken is goed, maar verwacht niet dat ze zich eraan kunnen houden. Opstaan kan namelijk al een moeite zijn.
6. Een ontmoeting hoeft niet altijd gefocust te zijn op wat er speelt.
   Negeer de stemming niet, laat het niet van invloed zijn op het eigen gemoed. 
7. Gaat het buiten de eigen kennis en kunde? Blijf dan niet ‘aanmodderen’. Zoek mensen die er mee vertrouwd zijn.     

Dit zijn eenvoudige tips. U heeft als kerk uw eigen pastorale protocollen rondom de zorg van mensen in nood. De oproep is dat we landelijk met elkaar adem willen geven aan degenen wiens leven even te diep is. 

Wees ervan bewust dat tiener/jongerenpastoraat een andere aanpak kent dan volwassenpastoraat. Toerusting wordt geboden door verschillende organisaties. Zie links:
https://volwassenen.chris.nl/aanbod/pastoraat/
https://www.raiseup.nl/aanbod/cursussen-en-trainingen/beleidscursus/